Bourgogne
Bourgondië is een wijnregio in Frankrijk die bekend staat om de productie van beroemde rode en witte wijnen. De regio Bourgondië is wereldwijd bekend om de productie van Pinot Noir en Chardonnay. Hierdoor worden Bourgondische wijnen ook zo bejubeld. De Bourgogne wijnen worden beschouwd als de beste die wijnen die je kunt kopen. De duurste wijnen ter wereld komen hier vandaan, maar hoe komt dit dan precies?
Bourgogne gevoel
De wijnen worden als enige compleet beïnvloed door terroir. Terroir is een gevoel van plaats. Dit houdt in dat wanneer je de wijn drinkt, je volledig de smaken van de regio waar de wijn werd gemaakt, proeft. Terroir is dus het concept van de regio waaruit de druiven geteeld worden die zorgt voor een unieke kwaliteit.
Bourgogne kwaliteit
De kwaliteit van de rode en witte Bourgondische wijnen worden geclassificeerd in vier categorieën. Wanneer je een fles Bourgondische wijn koopt, is een van deze classificaties zichtbaar op het label van de fles:
- Grand Cru – Deze classificatie is gereserveerd voor de beste wijngaarden. Ongeveer 2 procent van de wijngaarden in Bourgondië krijgt deze classificatie. Wijnen met deze classificatie krijgen de hoogste prijs en zijn een gewild item onder wijnverzamelaars.
- Premier Cru – Deze wijnen worden geproduceerd door wijngaarden die bekend staat om hun kwaliteit, maar wel minder dan de Grand Cru. Ongeveer 12 procent van de wijngaarden in Bourgondië krijgen een Premier Cru label. Deze wijnen zijn aan de prijzige kant.
- Village Wijnen – Dit zijn Bourgogne wijnen die gemaakt zijn van een combinatie van druiven uit verschillende wijngaarden. Wijngaarden die Village Wijnen produceren zouden net zo geclassificeerd moeten worden als de Primier of Grand Cru. Doordat dit niet gebeurt, kun je een goede wijn krijgen tegen een zachtere prijs.
- Regionale Wijnen – Deze wijnen worden beschouwd als het laagste niveau van de classificatie. Dit zijn de wijnen die gemaakt zijn op basis van een combinatie van wijngaarden uit een verscheidenheid van dorpen binnen Bourgondië. Dit in tegenstelling tot een enkele dorp, zoals de Village wijnen. Deze wijnen hebben vaak simpel label en representeren 50 procent van alle wijnen die geproduceerd worden in Bourgondië. Dit zijn overigens prima wijnen, die geschikt zijn om meteen op te drinken.
Bourgogne geschiedenis
De complexiteit van de streek begint al bij de opbouw van de streek. Doordat de domaines van de Bourgogne sterk versnipperd zijn, zijn er allerlei kleine wijngaarden. Deze versplintering stamt uit de tijd van de Franse Revolutie. Voordien waren de meeste domaines in handen van de kerk. Vandaar dat er ook veel kloosters stonden met een eigen een wijn.
Aan deze geestelijken is het succes van de Bourgogne wijn dan ook grotendeels te danken: zij hadden veel kennis opgedaan sinds de late oudheid met betrekking tot productie en het bewaren van wijn in kelders. Bovendien noteerden zei alle informatie en creëerden de monniken speciale systemen om wijn te produceren. Continuïteit in de vinificatie dus. Het leidde ertoe dat de wijnen van de “de heuvels ten westen van de Bourgogne” al in 591 werden beschreven door historicus Gregorius van Tours als “een nobele wijn, die als Falernische wijn is”. Dit is de hoogste lof die een wijn kon ontvangen in Middeleeuwen.
Na de Franse Revolutie werd het alleenrecht op wijngaarden als onrechtvaardig gezien. Weg met de standen, betekende ook een herverdeling van de wijn domaines. Vanaf 1791 werden wijngaarden opgesplitst en geveild. Daarmee begon de eerste versnippering van wijngaarden in de Bourgogne.
Door het nieuwe erfrecht in de Code Napoleon in 1807 versnipperden de wijngaarden nog meer. Dit maakt kennis opdoen over Bourgondische wijnen erg lastig. Je zult je namelijk niet alleen moeten verdiepen in honderden wijngaarden en dorpen, maar ook in alle verschillende producenten. Heden ten dage leidt dit tot de absurde situatie dat bijvoorbeeld de wijngaard Clos de Vougeot, die ongeveer vijftig hectare omvat, maar liefst tachtig eigenaren heeft.
Bourgogne wijngebieden
Er zijn weliswaar vijf wijngebieden in de Bourgogne, die we al beperkt hebben tot de Côte d’Or, maar er zijn werkelijk honderden appellations. Het AOC keurmerk (Appellation d’Origine Contrôlée) is een Franse kwaliteitscontrole op landbouwproducten en dus van toepassing op wijn. Ter vergelijking: de Bordeaux heeft er 57. De appellations kunnen gelden voor de hele Bourgogne, of voor één klein dorpje en eigenlijk alles ertussenin. De meest algemene en veel voorkomende appellations voor de Bourgogne zijn:
- AOC Bourgogne voor wit van chardonnay en rood van pinot noir
- AOC Bourgogne Passetoutgrains voor een rode blend van maximaal 2/3 gamay aangevuld met pinot-druiven (meestal is dat pinot noir, maar mag o.a. ook pinot blanc en pinot gris zijn)
- AOC Bourgogne Aligoté voor wit van aligoté
- AOC Coteaux Bourguignons bestaat sinds 2011 en is Bourgogne in de breedste zin van het woord: een verhaal apart.
